Yerleşme izni olarak bilinen iskan sorgulama, bir yapının, binanın ya da dairenin kullanıma açık olup olmadığını, bunu için gerekli izinlerin olup olmadığını belirten bir belgedir. Bina ve diğer inşaat kurallara uygun olarak tamamlanan yapıların kullanılabilmesi iççin gerekli idareden izin alınması gerekir bunu yapmak için de öncelikle iskan sorgulama yapılmalıdır.
Söz konusu inşaatların ve tamamlanan binaların kontrolü ve gerekli izinlerin verilmesi ilgili yerel belediyelerin çalışma alanı içindedir. Yerleşim ile ilgili sorular da belediyeler tarafından e-devlet üzerinden gönderilebilmektedir dolayısı ile binanın sorgusu e-devler üzerinden de yapılabilir.
Tapu İskan Nedir?
Bir binanın ikamet olarak ya da iş yeri olarak kullanılabilmesi için öncelikle tapu iskan izninin alınmış olması zaruridir. Lisans, projesi olan ve yapılması planlanan tesislerin yapımı için gerekli izinlerin alınmasını işlemlerine tapu iskan denilir.
Bir inşaat başlamadan önce resmi kaynaklar tarafından inşaat ruhsatı alınmalıdır. Yapılacağı alana ilişkin mekansal usullere uygun projeler, yapı ruhsatı ve eklerine uygun olduğunda inşaata başlanabilir.
Bölgenin bağlı olduğu belediyelerden yapı ruhsatları alındıktan sonra tamamlanan inşaatların bina ya da ev gibi unvanlarını kazanabilmesi için tapu iskan izninin de alınmış olması gerekir.
Tapı iskanıyla ilgili şu hususlara dikkat edilmelidir;
- Tapu iskan başvurusu, başvuru formu ve onaylı inşaat projesi onayları aracılığıyla yapılabilir.
- Tapu iskanı için başvurular için bina veya tapu sahibi başvurabilir.
- Proje gerekli prosedürlere uygun olarak tamamlanmışsa tapu iskanı verir.
- Tapu iskan lisansı, veriliş tarihinden itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir. Yani inşaatın 5 yıl içinde tamamlanması gerekiyor.
İnşaat ruhsatının alındığı tarihten itibaren 2 yıl içinde inşaata başlanmalıdır. Tamamlanan binalar için kullanım izni alınması mümkündür.
İskan Belgesi Sorgulama
Uzlaşma belgesi olarak da bilinen iskan belgesi için nasıl talepte bulunulacağı da önemlidir. Bu tekniklerden ilki e-devlet iskan sorgulama yöntemidir bir diğeri de ilgili belediyeden iskan sorgulaması yapılabilir. E-Devlet uygulamasında tapu sahibine ait bilgiler girilerek kolaylıkla taşınma talebi yapılabilmektedir.
Bina için yerleşim ve kullanma izin başvurusu olan iskan sorgulama için aşağıdaki adımlarda yapılabilir;
- E-Devlet uygulamasına giriş yapılarak sorgulama yapılabilir
- Uygulamada bina sahibinin sertifika bilgilerini kullanması gerekir
- E-Devlet arama bölümünde Kullanma izni ya da iskan denildiğinde uygun seçenek karşınıza çıkar.
Burada “Uygulamaya git” seçeneğini seçerek binalar hakkında bilgileri girilmek suretiyle sorgu yapılabilir. Bina iskan sorgulama yöntemi arasında bir diğer yöntem de belediyelerde doğrudan düzenleyici idarelere gidilmesi olacaktır.
İskan Durumu Ne Anlama Gelir?
İskan durumu söz konusu binanın oturum izninin olup olmadığını ve kullanılıp kullanılmayacağını gösteren bir durum çizelgesidir. Kısaca yerleşim biriminin güvenli bir şekilde kullanılmasına izin veren belgenin alınmış olması iskan durumunun olumlu olduğu anlamına gelir.
Yerleşimle ilgili rapor almak için belediye ile iletişime geçerek talepte bulunulması gerekmektedir. Belediyede arazi yönetimine kullanım izni verilmesi için birimler tarafından verilir.
Belediyeler taleplere en geç 30 gün içinde cevap veriyor. Bu sürenin dolması halinde binanın tamamının veya bitmiş kısmının kullanımına izin verilmiş sayılır. Oturma izni olmayan bina hukuken kusurlu sayılır ve normal şartlarda kullanılması yasaktır ve hatta iskan durumu olumsuz olan binalara su, elektrik, banka konut kredisi gibi hizmetler de verilmez.
Binanın İskanı Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
İnşaatı tamamlanan ve artık kullanılabilir hale gelen binaların oturum izni için mutlaka iskan belgesinin alınması gereklidir. Bir binanın iskan belgesinin olup olmadığını anlamak için e devlet ya da ilgili yerel belediyelerden bilgi alınabilir. Ayrıca iskan olup olmadığı tapu kadastrodan da öğrenilebilir.
Binanın yapıldığı sınırların içinde bulunduğu yerel belediyenin idari bölgesindeki kullanım izin birimleri bu konuda size yardımcı olacaktır. Taşınmaz sahibi, güncel adresi, adadaki arsa bilgileri, net alanı, borç, ipotek ve gayrimenkul üzerindeki ipotek bilgilerinin aranması gerekmektedir.
Evin İskanı Ne Zaman Alınır?
Yerleşim belgesi yani iskan almak için, inşaat projesini onaylayan yerel belediyeye başvuru yapmak gerekmektedir. Söz konusu inşaat tamamlandıktan sonra daha önce projeyi onaylayan yerel belediyedeki arazi yönetimi ve tapu işlerine başvurmak gerekiyor. Belediyenin söz konusu birimleri ilgili başvuruyu inceledikten sonra en geç 30 gün içinde iskan belgesini düzenleyerek mükellefe verirler. Ancak belgenin alınması için inşaatın tamamlanması ve kullanılabilir hale gelmesi gerekmektedir.
İskan belgesinin yerleşimi ve başvuruların değerlendirilmesi 30 gün içinde belediye tarafından tamamlanacaktır. İnşaat ruhsatı alan kişi 2 yıl içinde inşaata başlayabilir ve 2 yıl içinde inşaata başlanmazsa veya verilen belgeye göre 5 yıl içinde inşaat tamamlanmazsa yeniden inşaat ruhsatı almasına ihtiyaç duyulur.
İnşaatın tamamlanması ile yapılacak başvuruların ardından en geç 30 gün içinde binada oturmaya mâni bir durum yoksa iskan belgesi alınabilir.
İskan Alma Süresi Ne Kadar?
Türkiye’de yürürlükte olan yasalar ve yerel yönetim mevzuatlarına göre iskan belgesinin alınması için belirlenen yasal süreler vardır. Öncelikle inşaat ruhsatı alan firma ya da müteahhidin ruhsat aldıktan sonra en geç iki yıl içinde inşaata başlaması ve 5 yıl içinde de inşaatını tamamlaması gerekir.
Bu sürelere uyularak inşaatı tamamlanan binalar için yine belediyeye başvuru yapılarak iskan alınır. Bu iskan belgesinin alınması için ise binanın tamamlanmış olması zaruridir. Bitmeyen inşaatlar için iskan yani yerleşim izin belgesi verilmez.
İskan ne kadar zamanda alınmalı?
İnşaat proje ile birlikte satın aldığınız mülkün inşaatı devam ederken, yetkili belediye birimleri tarafından ön onayı alınan projenin uygunluğu kontrol edilerek oturma düzenlenir. Tüm binalar için gerekli olan kullanım izni, aslında binanın tamamlanmasından sonra müteahhit veya inşaat firması tarafından belediyelerden alınabilir.
Satın aldığınız evin kullanım izni yoksa binada oturulması, su ve elektrik bağlanması, doğal gaz hattı döşenmesi hatta banka kredisi alınması bile mümkün değildir. Mülkün ait olduğu belediyede bulunan İmar Müdürlüğü’ndeki Yapı Ruhsatı Birimi tarafından verilen yapı ruhsatı, ilk yapı ruhsatı alan ve 2 yıl içinde yapımına başlanan ve 5 yıl içinde tamamlanan binalara verilir.
Bu süre içerisinde inşaatın tamamlanmaması durumunda yeni yapı ruhsatı alınması gerekmektedir. İnşaat tamamlandıktan sonra ise yapılan başvuru ile en geç 30 gün içinde ilgili belediye tarafından inşaat alanında yapılan incelemelerden sonra iskan belgesi düzenlenir.
Yapı Kullanma İzin Belgesi Yoksa Ne Olur?
Fiziki Planlama Kanununa göre inşaatın bittiği tarih kullanım izninin verildiği tarih olarak kabul edilir ancak ilgililer tarafından yetkili belediyeye başvurularak iskan belgesinin alınması gerekir.
Kullanım izni verilmeyen veya alınmayan binalar, bu izin alınmadan hizmet ve tesislerin elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden yararlanması mümkün olmaz. Yapı kullanım izni alınmayan binaların durumu yasalara aykırıdır ve içinde oturulması kanunen doğru değildir.
O zamanki inşaat durumu, açıklama, teknik sorumluluk ve yetkili idare tarafından böyle bir durumun bildirilmesi veya böyle bir durumla ilgili herhangi bir haber alındıktan sonra belediye veya kurul tarafından belirlenir. Yapının alan yönetmeliğine aykırı olduğu bilgisi, en geç yedi gün içinde tescil beyanları bölümüne girilmek üzere yetkili idare tarafından ilgili tescil dairesine yazılı olarak bildirilir.
Beyanname bölümündeki bu madde, bu çelişkinin giderildiği yetkili idareden kadastro müdürlüğüne bildirilmeksizin kaldırılamaz. Şantiyede tatil günlerinde askıya alma notunun askıya alınması ile bina sahibine bildirimde bulunulduğu kabul edilir.
Bu bildirimin bir kopyası belediye başkanına bırakılır. İlgili tebliğin bir nüshasının İl Çevre ve Şehircilik İdaresine gönderilmesi gerekmektedir. En geç bir ay içinde yapı malikinin yapıyı izin vermesi veya mührün kaldırılması için belediyeden ya da ilgili valilikten izin istemesine ihtiyaç duyulur.
