Her türlü motorlu araçlar için belirli tarihlerde ve belirli yöntemlerle muayene yapılması yasal olarak bir zorunluluktur. Muayenesiz araç kullanma cezası, caydırıcı bir hamle olsa da buna uymayan kişiler de bulunmaktadır. Muayenesiz araç kullanma cezası hakkında merak ettiklerinize bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Gerek araçların ve gerekse şoför ve yolcuların her türlü güvenliği için zorunlu olan araç muayeneleri ticari ve nakliye araçları için her yıl, normal araç türleri için de iki yılda bir yapılmalıdır.
Muayene tarihi gelen araçların muayene zamanlarında TUVTURK’ten alacakları randevuya uygun olarak giderek araçlarını muayene yaptırmaları yasal bir gerekliliktir. Muayenesiz araçların trafiğe çıkmaları büyük kusur olacağı için söz konusu durumlarda ceza da uygulanır.
Yük ve yolcu taşımak için kullanılan ve yasal olarak ticari araç kategorisinde bulunan araçlar her yıl muayene yaptırmak zorundadır. Buna karşılık yük ve yolcu taşımayan özel araçlar ise 2 yılda bir muayene yaptırmak zorundadır. Muayene yaptırılmayan araçların kullanılması durumunda her yıl belirlenen oranlar dahilinde para cezası uygulanır. Muayeneden geçemeyen araçlar yeni bir tarih girilerek muayeneye davet edilir.
Söz konusu araç muayene istasyonlarının açılması, işletilmesi ve kontrolüne ilişkin düzenlemeler şu yasalarla olmaktadır;
- 2918 sayılı otoyol trafik kanunu çerçevesinde
- Otoyol trafiğinin düzenlenmesi kanunlarında
- Araçların üretimi, modifikasyonu ve montajına ilişkin yönetmelik maddelerinde
- AB direktifleri temelinde
Araç muayene hizmetlerinin Türkiye’de sadece yetkili olan TÜVTÜRK araç muayene istasyonları tarafından yapılabilir.
Muayenesiz Araç Kullanma Cezası Nedir?
Halk arasında fenni muayene de denilen araç muayenelerinde araçların her türlü aksamları kontrol edilerek trafiğe çıkmalarında bir sakınca olup olmadıkları kontrol edilir. Trafik kazalarının çoğu aşırı hız ve trafik kurallarına uyulmaması gibi nedenlerden kaynaklansa da birçok kaza, araç kusurlarından kaynaklanmaktadır.
Muayenesi yapılan araçların fren durumlarından lastiklerine, akaryakıt depolarından ehliyet kemerlerine kadar her türlü aksamları kontrol edilir ve herhangi bir kazaya neden olup olmayacakları test edilir.
Bu kazaları önlemek için ülkemizde geçerli olan Karayolları Trafik Kanunu’nun 34. maddesi ile zorunlu araç muayenesi getirilmiştir. Bu sayede aracın trafiğe uygun olup olmadığına karar verilir ve uygun olmayan araçlar yola çıkarılamaz. Bu nedenle araçların kontrolsüz veya muayenesiz trafiğe çıkmaları durumunda, trafik cezası ile cezalandırılmakta ve muayenesi olmayan araç kullanma cezası uygulanmaktadır. Her yıl yeniden düzenlenen oranlara göre para cezaları uygulanmaktadır.
Araç Muayenesi Kaç Gün Gecikebilir?
Aracın kontrol edildiği ve muayenenin geçerli olduğu son tarih muayene raporlarında açıkça gösterilir. Normal araçlarda iki yıl ticari araçlarda bir yıl olan muayene geçerlilik süresi dolduğu gün yeniden muayene yapılması esastır.
Tarih geçmesine rağmen muayene yapılmayan araçlara gecikme ücreti yansıtılır ve bir sonraki kontrol ücretine ek olarak bu ücret alınır. Gecikme ücreti araca göre değişmekte olup, muayenesi geciktiği için belirlenen fiyata faiz de eklenir.
Kısacası, aracın muayenesinin belgede yer alan muayenesinin geçerli olduğu son tarihten önce yapılmalıdır. Diğer bir sorun ise muayene süresi dolmuş, yani araç muayene edilmemiş olmasına rağmen aracın yolda olmasıdır. Yani muayenesi dolmasına rağmen yolculukta bulunan ve yeniden muayeneye imkanı olmayan araçlar için bir gecikme süresi de uygulanır.
Söz konusu muayenesi dolan araç yolda ise ve ilk defa muayenesiz olarak tespit edilirse ilk defa uyarı ve bir haftalık süre verilir. Bu süre içerisinde araçta kusur olup olmadığı muayene ile kontrol edilmelidir. Bu ilk uyarıdan sonra tekrar muayenesiz olarak trafiğe çıkarsa ve yetkililer tarafından bu durum tespit edilirse para cezası uygulanır. Tüm bu bilgilere göre araç muayenesinin en fazla bir hafta gecikmesi söz konusu olabilir.
Muayenesiz Araç Satışı Mümkün mü?
Türkiye’de yürürlükte olan kanunlara göre her motorlu aracın mutlaka muayenesinin yapılması zorunluluktur. Bu noktada muayenesi olmayan araçların alınıp satılması konusu merak uyandırmaktadır. Buna göre hiçbir aracın muayenesi olmadan alınıp satılması mümkün değildir.
Araç alım ve satım işlemleri yasal olarak noter aracılığı ile yapılır ve noter tarafından yapılan kontrollerde aracın muayenesinin olup olmadığı görülebilir. Dolayısı ile muayenesiz araç satışının noter ile yapılması mümkün olmayacağından araç satışından önce muayenesinin mutlaka yaptırılması gerekir.
Muayene gibi araçların satışına mâni olan bazı engeller bulunmaktadır. Araçların satışının mümkün olmadığı durumlar şunlardır;
- Muayenesi olmayan araçların satışı kesinlikle mümkün değildir.
- Vergi borcu bulunana araçların borçları ödenmeden satışı yapılamaz
- Otoyol geçiş borçları bulunan araçların satışı söz konusu değildir
- Sigortasız hiçbir aracın satışı mümkün değildir
Araç satışları noter imzası ve tasdiki ile yapılacağından, satış işlemleri esnasında noterler tarafından araç her yönü ile incelenir ve satışa engel bir durumu varsa ortaya çıkartılır. Söz konusu engeller ortadan kaldırılmadan aracın satışı mümkün değildir.
Muayenesiz Araç Bağlanır mı?
Trafikte olan araçların muayenesiz olduklarının tespit edilmesi durumunda ilk olarak bir haftalık müsaade süresi verilebilir. Ancak bu bir haftalık süre dolmadan aracın mutlaka muayene yapılması gerekmektedir.
Muayenesiz olarak polis tarafından yakalanan araçlar için ilk defa yakalanmışsa bir haftalık yani 7 günlük bir süre verilir. Ancak bu süre geçmesine rağmen muayenesi yapılmayan ya da muayeneden geçmeyen araçlar tekrar polis tarafından görüldüğünde idari para cezası uygulanır ve araç sistem üzerinden trafikten men edilir. Aracın trafikten men edilmesi demek trafikten çekilmesi ve aracın bağlanmasıdır.
Muayenesiz olan araca verilen idari izin tarihinden itibaren 7 gün içinde muayene yapılması bir zarurettir ancak muayene edilmezse ve yeniden polis kontrolüne takılırsa araç trafikten men edilerek çekici ile güvenli bir otoparka kaldırılır. Bu durumda araç sahibine para cezası da uygulanır ve otopark cezası, muayene gecikme cezası gibi ek cezalar da verilir.
Araç Muayenesi için Gerekli Evraklar
Aracın muayenesini bir an önce tamamlamak ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmek için araçla ilgili bazı belgelerin yanınızda olması gerekmektedir. Eğer yanınızda gerekli belgeler yoksa TUVTURK süreci tamamlayamaz ve belgeleri tamamlamanız için size süre tanır. Belgeleri doldurup yeni tarihe kadar tekrar sınava girmek gerekiyor.
Araç muayenesi için gerekli belgelerden bazıları şunlardır:
- Araç sahibinin kimliğini belirten nüfus cüzdanı ya da kimlik kartı belgesi
- Aracın ruhsatını ve sahibini gösteren belgeler
- Araç için yapılan zorunlu trafik sigortası belgesi
- Vergi veya temerrüt borcunun olmadığını gösteren belge
- Egzoz gazı ölçümü için muayene sertifikası
- LPG’li araçlarda kaçak raporu
Araçların muayenesi yapılırken tüm bu belgeler ilgili birimlere verilmeli ve muayene süreci başlatılmalıdır. Araç sadece sertifika sahibi veya noter tarafından yetkilendirilmiş bir kişi tarafından muayene edilebilir. Bu nedenle karakola giderken yalnız gitmeli veya vekalet vermiş olduğunuz bir kişiyi göndermelisiniz. Aracınızı LPG’ye dönüştürdüyseniz, bunun izin belgesine kaydedilmesi gerekir.
Araç Muayenesi Erken Yapılır mı?
Aracınızın muayene süresi bitmeden önce herhangi bir TUVTUR istasyonuna giderek muayene yapılıp yapılmayacağı da sıklıkla merak edilen konular arasındadır. Aslında araç muayene süresi dolmadan yeniden muayene yapılmasında herhangi bir sorun bulunmaz.
Aracınızın bir sonraki muayene tarihi muayeneye geldiğiniz tarih üzerinden hesaplanır ve muayene raporlarına işlenir. Örneğin muayene için 18 Nisan tarihine kadar süreniz olduğu halde 18 Mart tarihinde muayeneye getirirseniz ve aracınız muayeneden geçerse, bir sonraki muayene süreniz iki yıl sonrasının 18 Mart tarihi olacaktır.
Yasal olarak süresi dolmadan bir aracın muayene olmasında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Dikkatli ve sorumluluk sahibi olan her araç sahibinin yasal süreleri içinde muayene yaptırması can ve mal güvenliği açısından son derece önemlidir.
