Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkili olan Covid-19 salgının ekonomik açıdan olumsuz etkilerini azaltmak ve ülke ekonomisine kaynak sağlamak amacıyla döviz ile altın alım satımında uygulanan vergi arttırıldı. 24 Mayıs 2020 tarihi itibarıyla yapılan düzenleme sonucunda Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) olarak altın ve döviz alım satımında uygulanan vergi oranı binde 2 oranından yüzde 1’e çıkarıldı. Yapılan düzenleme nedeniyle bankalar aracılığıyla altın alan vatandaşlar ‘’Kuyumcudan altın alınırken vergi alınır mı?’’ sorusuna cevap aramaya başladı.
Sorunun cevabını arayan vatandaşların bilmesi gereken ise, uygulanacak verginin tüm altın alım-satım işlemlerini kapsamadığıdır. Sadece vadesiz ve yatırım hesapları üzerinden alınan ve fiziki teslimin söz konusu olmadığı bankalardan yapılan altın alım-satım işlemleri için vergi uygulanmaktadır. Elinizde mevcut olan ya da banka hesaplarınızda önceden bulunan döviz- altın vergi kapsamına girmemektedir.
Altın Alım Vergisinin Yükseltilmesi
Devlet bütçesinin arttırılması açısından kambiyo işlemleri arasında yer alan altın alım ve satım işlemleri için uygulanan vergi oranı binde birden yüzde bire yükseltilirken; devletin bütçesine bu sayede 1 milyar TL para girmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bankaların sunduğu ve vergi oranlarının düşük olması nedeniyle tercih edilen finansman bonolarına uygulanan vergi oranı da %10’dan %15’e yükseltildi. Tabii ki konunun anlaşılması açısından kambiyo ve bono kavramlarının ne anlama geldiğini bilmek önem arz etmektedir.
Kambiyo, farklı iki ülke paralarının karşılıklı değiştirilmesi anlamına gelirken; bono, kamudan ya da kurumsal kuruluşlardan yatırımcı olan kişinin belli bir faiz oranı doğrultusunda belli süre için kredi çektiğini gösteren belgedir.
Döviz Kambiyo Vergi Düzenlemesi Kapsamında Alınacak Vergi Oranı
Konu ile ilgili düzenleme 24 Mayıs 2020 Pazar günü 31136 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, kambiyo işlemleri için uygulanacak vergi oranının işlem tutarı üzerinden % 1 oranında yapılacağı açıklanmıştır. Örneklendirmek gerekirse, 100 TL tutarında bankadan altın alım işlemi durumunda BSMV oranı 1 TL olacak ve banka tarafından hesabınızdan kesilen bu tutar beyan edilerek devlete ödenecektir.
Altın ve Döviz Vergisi Ödeyecek Kişiler ve Kurumlar
BSMV olarak bilinen ve açılımı Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi olan vergi ile ilgili düzenleme vergi sorumlusu olanlar bankaları ilgilendirmektedir. Yani müşterileri tarafından altın alım işlemi ya da döviz kaydı oluşturulması durumunda devlete ödenecek olan BSMV’yi ödeyecek olan bankalardır. Bankalarda devlete ödeyecekleri vergi ödemesini doğal olarak bankadan altın alımı işlemi yapan müşterisinden alacaktır. Bu durumda altın alım işlemi sırasında banka vergi eklemesi yaparak fiyat belirlemesi yaparak ödeyeceği vergiyi müşteriye yansıtabilmektedir.
Altın ve Döviz Vergisi Ödemeyecek Kişiler ve Kurumlar
Altın ve döviz vergisi, vatandaşların borcu ya da firmaların faaliyetlerinden kaynaklı bir borcu varsa ve borcu ödemek nedeniyle altın ile döviz alımı söz konusu ise, % 1 oranında uygulanan altın ve döviz vergisi alınmamaktadır. Bunun dışında,
- Bankalar ve yetkili müesseseler kendi içinde kambiyo satışı yaparsa,
- İhracatçı Birlikleri’ne üye olan ihracatçılar için kambiyo satışları yapılırsa,
- Bakanlığın kendisi tarafından kambiyo satışı yapılırsa,
- Müşteri döviz olarak kredi kullanımı yapmış ise, kredi ödemesine aracılık yapan bankanın borçlu olan müşterisi için kambiyo satışları yapılırsa,
- Sanayi sicil belgesi bulunan işletmelere kambiyo satışları yapılırsa altın ve döviz vergisi alınmamaktadır.
Altın Alım Vergisi Ne Kadar Alınmaktadır?
24 Mayıs 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere altın-döviz alım vergisi alınan tutarın % 1 oranında alınmaktadır. Bu kapsamda bankadan 100 Dolar alacak bir kişi 1 Dolar, 100 Euro alacak kişi 1 Euro, 100 gram altın alacak bir kişi 1 gr altın- döviz alım vergisi ödemektedir. Ayrıca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından altın alım-satım işleminin önüne geçmek adına alınan karar kapsamında 100 gr altın satın alınması durumunda alınan altın, altın hesabına bir gün sonra geçirilmektedir.
Aslında yapılan düzenleme sadece ‘’Banka ve Sigorta Muameleleri’’ için geçerli olan bir düzenleme olduğu için sadece bankalardan alınan altın ve döviz alımı için geçerli bir uygulamadır. Çünkü verginin muhatabı bankadır ve banka bu vergi ödemesini çıkarmak için müşterilerine yansıtmaktadır. Bu yüzden uygulama sadece bankadan altın alımı için geçerli olmakta olup, kuyumcudan altın alınırken vergi uygulaması söz konusu değildir.
Altın Vergisi Nasıl Hesaplanmaktadır?
Belirttiğimiz gibi kuyumcudan altın alınırken vergi alınmamaktadır ve ancak banka kanalıyla altın ve döviz alımı sırasında % 1 oranında bir vergi alınmaktadır. Altın satış fiyatları bankadan bankaya farklılık göstermektedir. Bu nedenle bankadan altın alınmadan önce bankaların altın fiyatlarını inceleyerek karar vermek çok doğru bir tercih olacaktır. Örnek vererek açıklama yapmak gerekirse, kuyumcu dışında bankalardan 1 gram altın, 1 Reşat Altın ile 1 Cumhuriyet Altını ya da 1 gr 22 ayar bilezik alınması durumunda aşağıdaki oranlarda vergi alınmaktadır.
Altın Türü Satış Fiyatı Vergi Tutarı
Gram altın 477,181,35 TL 4,78 TL
22 Ayar Bilezik 437,501,04 TL 4,38 TL
Altın (ONS) 2.014,501,47 20,14
Cumhuriyet Altını 3.147,601,217 TL 31,47 TL
Yarım Altın 1.578,101,17 TL 15,78 TL
Çeyrek Altın 790,60 TL 7,90 TL
Reşat Altını 3.180,552,27 TL 31,80 TL
Kulplu Reşat Altını 3.182,802,34 TL 31,82 TL
22 Ayar Altın TL/Gr 448,611,28 TL 4,5 TL vergi alınmaktadır.
