Rapor ödeneği, rapor parası, istirahat parası ve rapor ücreti olarak farklı adlandırmalara sahip olan iş göremezlik ödeneği, çalışanlara hastalık, analık ya da iş kazası gibi durumlar nedeniyle işe gelememesi durumunda ödenmektedir. İş göremezlik ödeneğinin ödenme nedeni çalışanın gelmediği günlerdeki gelir kaybını engelleyerek mağduriyetini gidermektir. İş göremezlik ödeneği, işveren tarafından ödenmemekte sadece bildirim yapılmaktadır. Rapor ödeneği, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmektedir. Ancak hasta olan çalışanın bu ödeneği alabilmesi için hasta olduğunu ispatlayacak raporu iş yerine sunması gerekmektedir.
Rapor Ödeneği Nasıl Alınır?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu doğrultusunda rapor ödeneği ödenmektedir. Rapor ödeneğinin ödenmesi için,
- Çalışan işçinin iş kazası ya da işinden kaynaklı hastalık geçirmesi,
- İşçinin hasta olması,
- Çalışan kadın ise, doğum yapması nedeniyle doğum izni alması gerekmektedir.
Sigortalı çalışan kadın, doğum öncesi için 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta boyunca iş göremezlik ödeneği alabilirken, çoğul gebeliklerde doğum öncesi izin 10 haftaya çıkmaktadır.
Sigortalı çalışanların ödenek alabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle iş kazası, meslek hastalığı, annelik ya da hastalık nedeniyle iş göremezlik durumunda olması ve bunun için sağlık kurullarından rapor alması gerekmektedir. Şayet çalışan yatarak tedavi olmayı gerektiren bir durum içerisindeyse, prim borcunun olmaması gerekmektedir. Ayrıca çalışanın hasta olması nedeniyle iş göremezlik ödeneği alabilmesi için rapor tarihinden önce 90 günlük SGK priminin ödenmiş olması gerekmektedir ki aynı koşul doğum nedeniyle iş göremezlik raporu ödemesi almak isteyen çalışan içinde geçerli bir koşuldur. Yani doğum yapacak olan çalışanın, doğum öncesindeki 1 yıl içinde en az 90 günlük sigorta primine sahip olması gerekmektedir.
Rapor Ödeneği Ne Zaman Alınır?
Rapor ödeneği Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından raporun 3. gününden itibaren ödenmeye başlanmaktadır. Yani 1 günlük ya da 2 günlük rapor alınması durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) herhangi bir ödeme yapmazken, raporun ilk 2 gününün işveren tarafından ödenmesine dair herhangi bir yasal düzenlemede bulunmamaktadır. Sadece iş kazası geçirilmesi durumunda istisnai bir durum bulunmakta olup, çalışanın iş kazası geçirmesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) rapor alınan her gün için iş göremezlik ödeneği yatırmaktadır. Ayrıca iş kazası geçiren çalışan için sağlık aktivasyonu için gerekli olan 30 günlük prim şartı ve geriye yönelik 90 günlük çalışma şartı da aranmamaktadır.
Rapor parası, işveren tarafından çalışanın raporunun Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’na iletilmesinden itibaren en geç 15 gün içerisinde PTT aracılığıyla çalışanın hesabına yatırılmaktadır. Ayrıca SMS gönderilerek iş göremezlik ödeneğinin yatırıldığına dair bilgilendirme yapılmaktadır ki e-devlet üzerinden de sorgulama yapılarak iş göremezlik ödeneği hakkında bilgi alınabilmektedir. Ödeneğin hesaba yatırılmasından sonra 2 ay içerisinde alınmayan ödenekler Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’na gönderilerek emanet hesaba transfer edilmektedir.
Rapor Ödeneği Nasıl Hesaplanır?
Rapor ödeneği hesaplanırken, ilk üç aya ait olan brüt gelir toplandıktan sonra son üç aya ait olan prim günü toplanır. Belirtilen rapor gün sayısından 2 çıkarılır ki bunun sebebi ilk 2 gün için ödeme yapılmamasıdır. Hesaplanan brüt gelir hesaplanmış olan prim gün sayısına bölünür ve raporlu olunan gün sayısı ile çarpılır. Eğer tedavi ayakta tedavi ise, çıkan sonuç önce 2 ile çarpılır ve çıkan sonuç 3’e bölünür. Böylelikle rapor ödeneği ya da iş göremezlik ödeneği hesaplanmış olurken, e-devlet üzerinden de sorgulama yapılabilmektedir.
