Kambiyo Nedir?
Kambiyo, İtalyanca’dan dilimize geçen bir kelimedir. Kambiyo, bozdurma ve değiştirme anlamına gelir. Para ya da para yerine geçmekte olan belgelerin değiştirilmesi işlemine verilen addır. Para ile alakalı olarak alım ve satım işlemlerinin bütününü kapsamaktadır. Diğer bir ifade ile kağıt ile paranın değişimi diye de açıklanabilir.
Kambiyo, ticari senet anlamında da kullanılır ve basit bir şekilde açıklamak gerekirse borç-alacak veya ödeme ilişkisi bulunan kıymetli evrak çeşitlerine genel olarak kambiyo senedi denir.
Kambiyo Vergisi Nedir?
1998 yılında getirilen fakat 2008 yılında yürürlükten kaldırılan kambiyo vergisi Resmî Gazete’ de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile yeniden geri gelmiştir. Bu yüzden kambiyo işlemlerinde satış tutarı üzerinden bin 1 oranında vergi alınacaktır. Örneğin döviz almak isteyen bir kişi artık vergi ödemek zorundadır.
Bu kararname ile bankalar ve yetkili kuruluşların birlikte yapmış oldukları ve hazineye yapılan kambiyo satışlarında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 0 olarak saptandı. Dahası döviz kredisinin ödenebilmesi açısından krediyi veren bankanın krediyi alan kişiye gerçekleştirilen kambiyo satışlarında da Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 0 olarak belirlendi.
Bankalar ile yetkili müesseselerin aralarında ya da birbirleriyle yapmış oldukları kambiyo satışları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na gerçekleştirilen kambiyo satışlarıyla döviz kredisinin ödenmesi açısından döviz kredisi kullanılan veya kullanımına vasıta olan banka tarafından kredi borçlularına yapılan kambiyo satışlarında ise adı geçen vergi alınmıyor.
Kambiyo Vergisi Hesaplama
Paranın kullanım karşılığı meydana gelen artı değer üzerinden işlemler gerçekleştirilir. Mesela paranızı bankaya faiz karşılığında yatırdığınız zaman kazanmış olduğunuz faiz üzerinden BSMV hesaplanmaktadır. Toplam tutar üzerinden hesaplanmaz.
BSMV normal şartlarda finansal işlemlerden oluşan kazanç üzerinden hesaplamaları gerekirken yayınlanan 1106 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile döviz satış miktarı üzerinden hesaplamaların yapılacağı açıklandı.
Örneğin 5 TL’den 100 Dolar satın aldığınızı varsayalım ve Dolar 6 TL olduğu zaman 100 Dolarınızı 600 TL’ye satarsınız. Böylece 100 Dolar kazanç elde edersiniz. Normal şartlarda 100 TL üzerinden BSMV verilmesi gerekiyorken yeni düzenleme ile 600 TL üzerinden BSMV ödemeniz gerekir. Bu şekilde bazı problemleri de beraberinde getirebilir. Mesela döviz satışında zarar etseniz bile vergi ödemek zorunda kalacaksınız.
Kambiyo Muameleleri Vergisi
Cumhurbaşkanı’nın imzası ile Gider Vergileri Kanunu’nda birtakım değişikliklere gidildi. Ardından Resmî Gazete’ de yayımlanmasından sonra banka ile sigorta muameleleri vergisine ilişkin kanunda değişiklik yapıldı.
Bunun haricinde bankalar ve yetkili müesseselerin birbiri arasında ya da birbirlerine yapmış oldukları kambiyo satışlarında;
- Döviz kredisinin ödenmesi hakkında döviz kredisi kullanılan veya kullanımına vasıta olan bankanın kredi borçlularına yaptığı kambiyo satışlarından vergi alınması söz konusu olmayacak.
646 Kambiyo Karları Hesabı
Yabancı para işlemler ile alakalı olarak ortaya çıkan kur farkı, yabancı satışlardaki karlarda olduğu gibi gelir tutarları bu hesap üzerinden takip edilir. Kambiyo karları ortaya çıktığında hesabın alacak tarafına kaydı yapılır. Dönem sonunda ise bu hesap 690 dönem kar ya da zararı hesabına aktarımı sağlanarak kapatma işlemi yapılır.
656 Kambiyo Zararları Hesabı
Yabancı paralı işlemler ile alakalı olarak ortaya çıkan kur farkı, yabancı paralı satış zararlarına benzer şekilde ortaya çıkan giderler bu hesap üzerine kaydedilmektedir. Bu giderler ortaya çıktığı zaman hesabın borcuna kaydı gerçekleştirilir. Dönem sonunda ise 690 dönem karı ya da zarar hesabına devri yapılarak bu gider hesabı kapatılmaktadır.
Kambiyo hesaplamaları bu şekilde yapılır ve dönem kar ya da zararı saptanmış olur. Bu veriler dahilinde işletmeler dönem içi durumlarını belirler.
