Hisse Senedi Blokesi Nedir? Bloke Nasıl ve Ne Zaman Kalkar?

Hisse senedi bloke kaldırma işlemine geçmeden önce yatırım yapacak olan kişinin para yatırma ve çekme işlemleri ile ilgili bazı detayları bilmesi gerekmektedir.

Borsadan alım-satım işlemleri günümüzde daha kolay yapılmaktadır. Ancak özellikle yeni yatırımcılar, Borsa İstanbul’da hangi şartlarda ve zaman dilimde para yatırma veya çekme işlemlerini gerçekleştirecekleri konusunda yetersiz bilgiye sahiptir.

Borsa İstanbul’da işlem yapmak için ilk olarak yatırım hesabı açılmalıdır. Ardından yatırım hesabına belirlenen ücret yatırılmalı ve alım-satım işlemleri gerçekleştirilmelidir. Borsa düzeni hakkında bilgi sahibi olmak, yatırımcıların daha bilinçli hareket etmelerine olanak sağlamaktadır.

Hisse Senedi Yatırım Hesabı Nedir?

Borsa İstanbul’da hisse senedi almak isteyen yatırımcılar, işlemlerini banka ya da aracı kuruluşlar üzerinden gerçekleştirmektedir. Hisse senedi alım-satım işlemlerine başlamak için ilk etapta banka ya da aracı kurumlardan yatırım hesabı açılmalıdır. Ardından yapılacak işlem tutarı, yatırım hesabına aktarılmalıdır.

Aracı kurumlar, müşterilerin hisse senetlerini alıp satabilmelerine olanak sağlayan, gerekli yetki ve belgelere sahip kuruluşlardır. İş Yatırım, Ak Yatırım gibi kuruluşlar, aracı olarak nitelendirilmektedir.

Aracı kurumlar, yatırımcılar tarafından verilen hisse senedi alım-satım emirlerini hızlı şekilde Borsa İstanbul’a iletir. Bu işlem sırasında ise yatırımcılardan belirli miktarlarda kesintiler yaparak gelir elde eder.

Yatırım Hesabına Para Aktarma ve Çekme

Yatırım hesabı oluşturan kişiler, hisse senedi almak için toplam tutarı hesaplamalıdır. Belirlenen tutar yatırım hesabına aktarıldıktan sonra alım-satım işlemlerine başlanabilmektedir. Banka ve aracı kuruluşlar genellikle %0,2 oranında komisyon kesmektedir.

Hisse senedi alımı için aşağıdaki hesap yapılmalıdır:

• (Hisse senedinin fiyatı) x (Hisse senedinin sayısı) + Komisyon ücreti

Örneğin bir yatırımcı tanesi 30 TL olan A hisse senedinden 12 adet almak istesin. İşlem ücreti ise 5 TL olsun. Yatırımcının işlemini gerçekleştirebilmesi için aşağıda hesaplanan tutarı yatırım hesabında bulundurması gerektirmektedir:

• 30 x 12 + 5 = 365 TL

Hesaplanan tutarı yatırım hesabında bulunduran kişi, alım-satım işlemlerine başlayabilmektedir. Kişinin uygulamalar üzerinden verdiği emir, Borsa İstanbul’a iletilmekte ve hisse senedi alım işlemi gerçekleştirilmektedir.

Para çekme işlemi de tıpkı yatırma işlemi gibi banka ya da aracı kurumlar üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yatırımcılar şubelerin yanı sıra telefon, mobil ve internet bankacılığı üzerinden de paralarını çekebilmektedir.

Borsa İstanbul’da Para Çekimi Şartları

Borsa İstanbul’da para çekme işlemi için bazı şartlar belirlenmiştir. Buna göre yatırımcılar hisse senedini sattıktan hemen sonra paralarını çekememektedir. Emrin işleme girmesinin ardından 2 günlük zaman diliminde para Takasbank’ta kalmaktadır. Yatırımcılar bu süre zarfında paralarını yatırım hesaplarına çekememektedir. Bu durum hisse senetlerinde bloke koyma olarak adlandırılmaktadır.

Sadece kısa vadeli işlemlerde gün içerisinde para çekilebilmektedir. Ancak burada da farklı bir kural devreye girmektedir. Ana parası ile işlem yapan ve daha sonrasında kazanç sağlayan kısa vadeli yatırımcılar, sadece ana paralarını gün içerisinde çekebilmektedir. Kazanç tutarının yatırım hesabına yansıması için yine 2 gün beklenmesi gerekmektedir.

Acil paraya ihtiyaç duyan kişilerin kısa vadeli yatırımları tercih etmeleri önerilmektedir. Böylelikle yatırımcılar ana paralarını gün içerisinde alabilmektedir. Kısa vadeli yatırımcılarda hisse senetleri bloke işlemi sadece kazançta uygulanmaktadır.

Blokeli Adet Nedir?

Blokeli adet, yatırım hesabınızda bulunan hisse senetlerini herhangi bir nedenle satmak istediğinizde ‘’Sat’’ emrini vermeniz ile gerçekleşmektedir.  Bunun nedeni ise Borsa İstanbul ve aracı kurum ile yapılan uzlaşma süresinden kaynaklanmaktadır.

Yatırımcı olarak satış emri vermeniz durumunda hisse senetleri blokeli duruma geçmektedir. Satış emriniz kabul edilse bile hisse senetleriniz değeri hesabınıza yatana kadar işlem görmeye devam etmektedir. Ancak siz satış emri verdiğiniz için herhangi bir işlem gerçekleştiremezsiniz. Ayrıca şirketler bedelsiz ya da bedelli sermaye artırımına giderlerse de hisse senetlerine bloke konulabilmektedir.

Sermaye artıran şirketlerde hisse senetlerini rüçhan fiyat hakkıyla satın alma imkanı sunmaktadır. Şayet bu hakkınızı kullanmak isterseniz, size tanınan hak kadar alım işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Şirket tarafından sağlanan bu bedel bölünene kadar da hisse senetleriniz üzerinde bloke devam etmektedir.

Hisse Senedi Bloke Kaldırma İşlemi Nasıl Yapılır?

Hisse senetleri bloke kaldırma, yatırımcının elinde olan bir şey değildir. Borsa İstanbul’un kuralları arasında bulunan ve herkese uygulanan bloke işlemi, 2 günlük süreci kapsamaktadır. Bloke altında tutulan ücret tutarı, 2 iş gününün geçmesinin ardından hesabınıza yansımaktadır. Sadece kısa süreli işlem yapan yatırımcılar ana paralarını aynı gün içerisinde alabilmektedir.

Hisse senetleri bloke kuralından olumsuz etkilenmemek için yatırımcıların ana paralarını bölerek kullanmaları önerilmektedir. Böylelikle yeni emirler için zaman kazanılmaktadır. Tüm paralarını tek bir hisseye bağlayanlar ise bloke kaldırma işleminin gerçekleşmesini beklemek zorundadır. Borsa İstanbul’un kuralları gereği kişiler alt sat emrini gerçekleştirememektedir.

Sürenin dolması ile birlikte blokeli adet ibaresi kaldırılarak, hisse senedi alma ve satma işlemlerini yapmanıza imkan tanınmaktadır.