Son zamanlarda enflasyonun hızlı bir şekilde artması ile birlikte Emeklilikte Yaşa Takılanlar meselesi daha da önemli bir konu haline gelmeye başladı. Hatırlarsanız geçtiğimiz dönem içerisinde sıklıkla dile getirilen bir konu vardı. O da emeklilikte yaşa takılanların 3600 ek gösterge sorunundan sonra masada olduğuydu. Oysaki, 3600 ek gösterge meselesi ile birlikte çözüme kavuşturulması beklenen bu konu başlığının hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulduğunu söyleyebilirsiniz.
Kısaca EYT hakkında şu şekilde bir bilgilendirme yapmak daha doğru olacaktır. Hatırlarsanız 8 Eylül 1999 tarihinde 4477 sayılı yasa ile emekli olmak için bir şart koşulmuştu. Bu şarta göre:
- Erkeklerin emekli olabilmesi için çalışması gereken süre 25 yıl,
- Kadınların emekli olabilmesi için çalışması gereken süre 20 yıl ile sınırlandırılmıştı.
- Bu sonraki dönem içerisinde 5000 gün prim ödeme şartı,
- Bir de kadın için 58 erkek için 60 yaş sınırına getirilmişti.
Başka bir deyiş ile yeni yasa ile birlikte emekli olabilmek için üç şartı da kapsaması son derece büyük bir önem arz ediyordu. Kısaca bu üç şart için şunu söylemek mümkün oluyordu. İlk şart sigortalı olarak geçen süreyken ikinci şart prim ödeme süresi ve üçüncü şart doğal olarak yaş sınırı ortaya çıkıyordu.
Tabii ki tüm çıkan yeni yasalarla birlikte bu yasa da bazı kişiler mağdur oldu. EYT’liler için bir takım şartlar ortaya çıkmakla birlikte bu sorunun nasıl çözüleceğine dair belirsizlik kendini korumaya devam ediyordu.
Yazımızın devamında emekliliğe dair tüm sorular yer almaktadır. Ne zaman emekli olurum sorusunu aşağıdaki SGK linkinden yanıtlamak için ise sigortalılık bilgilerinizi ve çalışma sürelerinizi öğrenmeniz gerekmektedir. Bunu öğrenmek için e-devlet üzerinden ”Çalışma Hayatım” sayfasına yönlenmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
EYT Mağduru Kaç Kişi?
Aslına bakılırsa Emeklilikte Yaşa Takılanlar kendiliğinde oluşan bir mağduriyet halini almış durumda. Şu an için gündemde yaklaşık olarak 50 yaş sınırının ön plana çıkarılması var. Bu durumda henüz 50 yaşında olmayan kişiler için başka bir mağduriyetin kendiliğinden ortaya çıkmasına neden olacağa benziyor.
Başka bir deyiş ile toplam mağdur sayısını ortaya çıkarmak için mağduriyette sınırda kalan kişi sayısına göz atmak gerekiyor.
Bakan Bilgin geçmiş dönemde Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili şu açıklamayı yapmıştı:
Masanın üzerinde çalıştığımız başka çalışmalar bulunuyor. Bunun ilki asgari ücret iken ikinci dosya 3600 ek gösterge dosyasıydı. Sonrasında ise sırada Emeklilikte Yaşa Takılanlar var. Demişti. Başka bir deyiş ile şimdilik bu sorunun ortaya çıkması ile birlikte eyt sorununu hızlı bir şekilde çözmek gerekiyor.
Kaç kişiyi kapsıyor? Sorusunun da cevabı yaş sınırına bağlı olarak 5 milyon kişi civarında olduğu düşünülüyor.
Tabii ki bu noktada bir diğer önemli konu başlığı ise kimlerin EYT’li sayıldığı ile ilgiliydi. Bu da yaş şartı nedeniyle emekli olmaları mümkün olmayan 5 milyon çalışanın bu konuda bir çözüm beklediği de ön plana çıkan diğer konu başlıkları arasında yer alıyor. Şimdilik bu konunun çözümü hakkında net bir açıklama yapılmazken orta – uzun vadede illa ki bu yaşa takılanların çözüme kavuşturulmasının da gündemde olduğu hükümet yetkililerince belirtildi.
EYT kimleri kapsıyor?
Emeklilikte yaşa takılanlar kavramını net bir şekilde açıklamak için öncelikli olarak tarih vererek bu soruyu cevaplandırmak mümkün olmaktadır. Başka bir deyiş ile EYT’li sayılmak için işe başlangıcın 9 Eylül 1999 öncesinde olup yaş dışında var olan sigortalılık süresi ve prim günü şartını sağlayan kişiler için Emeklilikte Yaşa Takılanlar yasasının çıkarılmasının gündemde olduğunu söyleyebiliriz.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların da bu yeni şartlara entegre olabilmesi ve sigortalılık süresine göre emekliliğe geçiş yapmaları da kademeli olarak sağlandı. Yine de hala yaklaşık olarak 5 milyon kişinin EYT beklediğini de belirtmeden geçmemek gerekiyor.
Başka Mağdurlar Ortaya Çıkabilir
Aslına bakılırsa EYT ile ilgili şu an için net bir açıklama yapılmıyor. Bu şekilde ön plana çıkan 5 milyon çalışanı kapsayıp kapsamayacağı da soru işaretlerini koruyor. Bu sebeple akıllara gelen ve daha öncesinde Avrupa’da da uygulanan 50 yaş sınırı uygulamasının şu an için daha mantıklı olduğunu da belirtmek gerekiyor.
Daha öncede altını çizdiğimiz üzere şu an için bu sorunu yaşayan çalışanlarla ilgili nasıl bir yol izleneceği tam olarak bilinmiyor. Bu konuda herhangi bir resmi açıklama da yapılmadığı için net bir cevap bulabilmek ne yazık ki mümkün değil. Doğal olarak 50 yaş sınırı getirilirse bu seferde emeklilikte 49 yaşa takılanlar olarak başka bir mağduriyet ortaya çıkabilir. Gerçek şu ki emekli olmak anayasal bir haktır. Bu konuda atılan ve atılması muhtemel olan her adımın, kişilerin kolay emekli olmasını sağlayacak şekilde belirlenmiş olması son derece önemli olacaktır.
EYT Çıkarsa Kimler Emekli Olur?
Bu sorunun cevabını verebilmek için sistemi enine boyuna incelemek gerekiyor. Örnek vermek gerekirse emeklilikte yaşa takılanlar konusunda belli bir süre çalışma ve sigorta primi ödeme şartlarını sağlayan kişilerin 50 yaşından itibaren emekli olması mümkün oluyor.
Nasıl Emekli Olabilirim?
Bu konuda birkaç soru ile daha net bir cevap vermek mümkün olur.
Örneğin 1969 doğumlu olan ve 1989 yılında sgk girişi olan ve 6520 gün prim ödemesi olan kişi emekli olabilir mi?
Bu örnekte kişinin yaş şartını doldurduğu anda emekli olması mümkün olmaktadır. Tabii ki sigorta girişinde kişinin 23 kasım 1989 tarihinden önce olması gerekmektedir. Bu şartlar altında bu örnekteki çalışanın eğer sigorta girişi 23 kasım 1989 tarihinden önce ise 2020 yılında sonra ise 2021 yılında emekli olması gerekmekteydi.
Başka bir soru ile emeklilikte yaşa takılanlar problemine yanıt bulabiliriz.
Örneğin bu örnekte 1970 doğumlu ve sigorta başlangıcı 1998 olan bir kişi olduğunu düşünelim. Bu kişinin eğer 6000 gün prim ödemesi bulunuyorsa emekli olabilir mi?
Örnek vermek gerekirse bu kişinin 5900 günden fazla prim ödemesi olduğu için prim günü bakımından sorunu bulunmamaktadır. Bu şartlar altında bu kişi 57 yaşında şartları tamamlayacağı için emekli olmaya hak kazanacaktır. Bunun için de tarihin 2027 olduğunu söyleyebiliriz.
Eğer verilen örneklerde kendinize yakın tarihleri bulamadıysanız SGK web sitesinde bulunan ‘Ne zaman emekli olurum?” sorusunu yanıtlayacak sayfaya buraya tıklayarak gidebilirsiniz.
Emeklilik Şartları Nelerdir?
Emeklilikte şartlar, erkek ve kadınlar için ayrı ayrıdır. Erkeklerde emekli olabilmek için 55 yaşını doldurma – en azından 5.000 gün prim ödemeli veya 55 yaşını doldurmayanlarda 25 yıldan bu yana sigortalı olmak ve en azından 5.000 gün sigortalı olma şartı aranır.
08.09.1999 günü ve sonrasında işe girdiyseniz emekli olabilmek için 60 yaşını tamamlamış olmalı ve buna bağlı olarak en azından 7.000 gün sayısı ile birlikte emekli olabilirsiniz.
Kadınlarda emeklilik şartları ise; 58 yaş ve 7200 gün prim şartı yer almaktadır. Özellikle prim günü – yaş şartı ve diğer değişkenlere bağlı olarak emeklilik seçeneği ön plana çıkmaktadır. Bu bakımdan doğru emeklilik şartlarının sağlanması açısından hızlı bir bilgiye ulaşmak için e-devlet üzerinden bordro bilgilerinize göz atabilirsiniz.
Bordro ile birlikte emeklilik sorgulama seçeneğinde yer alan teknik detaylara da yine aynı şekilde ulaşmak mümkün olmaktadır. Bordronuzun hazırlanması ve özelliklerinin belirlenmesi gibi konu başlıkları söz konusu olduğunda da aralıklarla emekliliğe ait seçeneklere göz atmanız büyük bir önem arz eder.
