Bankaların işleyişinde temel bir ekonomik model yer almaktadır ve mantık açısından mevduat sahiplerinden mevduat alır ve kredi olarak ihtiyaç sahiplerine iletir. Kısaca para ticareti yaparlar ve farklı iki kanal sayesinde de kendilerine de bankacılık hizmet geliri elde etmiş olurlar ki biri faiz gelirleri diğeri ise, faiz dışı gelirler olarak değerlendirilebilir.
Bankaların Faiz Gelirleri
Bankaların faiz gelirleri incelendiğinde belli bir maliyetteki para kaynağı alarak üzerine “spread” adı verilen ve faiz karı koyarak, müşterileri için kredi olarak hazırlar ve bu faiz farkı ile elde edilen gelirde ‘’faiz geliri’’ olarak adlandırılır.
Örneğin, 100.000 TL bir mevduat banka tarafından yıllık %10 mevduat faizi ile alınsın ve bu mevduat farklı müşteriye yıllık %12 faiz oranı ile kredi olarak verisin. Yılsonunda kredinin tümünün kapatıldığı düşünülürse 100.000 x ( %12-%10 )= 2.000 TL kadar faiz getirisi olacaktır.
Faiz Dışı Gelirler
Bankaların faiz gelirleri dışında da gelirleri vardır ki bunlar arasında bankacılık hizmetleri için alınan masraf ve komisyonlardır. Kredi kartı hizmeti karşılığında alınan kredi karı aidatı, hesap kullanımı karşısında alınan hesap işletim ücreti ya da para transferleri karşılığında alınan transfer ücretleri ya da kiralık kasa kullanım bedelleri de faiz dışı gelirlere örnek olarak verilebilir.
Bankalar Elde Ettiği Gelirleri Ne Yaparlar?
Bankaların gelirleri ve karları sürekli olarak ilgi görmekte olup, ülkemizde finansal derinlik seviyesindeki düşüklüğün etkisi çok fazladır. Finansal derinlikte artışın yaşanması adına daha çok kişinin bankaları ve bankacılık hizmetlerini kullanması gerekmektedir ki bu da bankalar açısından kar ve gelir anlamına gelmektedir.
Bankaların gelirleri incelendiğinde olduğunca yüksek olduğu görülmektedir ama gider kalemlerinin de oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Sistem geliştirmeleri, personel maaşları, alt yapı harcamaları, güvenlik giderleri bankaların gider kalemlerini oluştururken, gider kalemlerinin faiz gelirleri ve faiz dışı gelirlerle karşılanıldığı da bilinmektedir. Ekonominin en önemli çarkları arasında olan bankalar olup, bankacılık sektörünün sağlam olması ülke ekonomisini de olumlu anlamda etkilemektedir.
Banka Gelir ve Karları İlerleme Gösteriyor Mu?
Bankaların gelirleri arasında olan faiz gelirleri, rekabet koşullarından dolayı gittikçe daralmaktadır ve bu rekabetten kaynaklı olarak yüksek faizler yerine düşük faizlerin tercih edilmesi daralmaya neden olmaktadır ama faizlerin yükseltilmesi demekte müşteri sayısının azalması anlamına gelecektir. Bu nedenle müşteri çekmek adına dönemsel ve ürün rekabeti takip edilmekte ve böylelikle müşterilere cazip gelen faiz oranları belirlenerek işlemler yapılmaktadır. Bu da faiz gelirlerinde aşağı yönlü karlılık anlamına gelmektedir.
Faiz dışı gelirlere bakıldığı zaman ise, masraf ve komisyonların yasal otoriteler tarafından sürekli inceleme altında olduğu görülmektedir. Böylelikle bankalar tarafından alınan masraf ve komisyonlara da sınırlamalar getirilmiştir. Bu da faiz gelirlerinde olduğu gibi faiz dışı gelirlerde de daralma anlamına gelmektedir.
Bankalar İlerleyen Zamanlarda Nasıl Planlama Yapacak?
Gelir ve karlılık kalemlerinde sürekli yaşanan daralmalar nedeniyle bankalar farklı hizmetler üzerinden gelir ve kart etme yoluna gitmek zorunda kalacaklar. Böylelikle kendilerine yeni gelir kalemleri yaratma yoluna gidecekler. Hatta bunlar arasında bankacılıkla ilgili eşya satışları ya da günlük kullanım için hizmet paketleri hatta kişilere özel sigorta satışı ile KOBİ’lere ve işletmelere yönelik danışmanlık hizmetleri yer alabilecektir ki istenilen gelir elde edilerek banka faaliyetlerine rahatlıkla devam ederek, müşteri memnuniyetini sağlayabilsin.
