Borsada işlem görmekte olan hisse senetlerinin fiyat ve getiri değerlerinin bütünsel ve sektörel olarak performansının ölçülmesi işine endeks adı verilir. Bu hisseler fiyatlardaki hareketlenmelerden yola çıkılarak borsada var olan genel trendlerin belirlenmesinde kullanılır. Hesaplama şekillerine göre finansal endeksler üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
- Fiyat endeksleri
- Eşit ağırlıklı endeksler
- Pazar paylarına göre ağırlıklandırılmış endeksler olarak sınıflandırılmıştır.
Bu sınıflandırmayı niteliklere göre yapmak istediğiniz takdirde üç ana başlık altında değerlendirilebilmektedir. Bunlar sırasıyla hisse, sektörel ve stil olarak ifade edilir.
Borsa Endeksi Nedir?
Borsa endeksi hisse senetlerinin fiyat ve getiri performanslarını borsada gördüğü işleme göre performansının ölçülmesi işlemidir. Bütünsel ve sektörel bazda kullanılabilecek olan bu ölçümler hisse senetlerinin sektörleri ekonomik performanslarını takip edilerek borsa endeksinin hesaplanmasına olanak sağlar.
En Önemli Endeksler Nelerdir?
Türkiye’de gerçekleştirilen işlemlerin büyük çoğunluğu Borsa İstanbul’da gerçekleştirilmektedir. İstanbul borsasında işlem gören en değerli endeksler;
- BIST 100
- BIST 50
- BIST 30
- BIST Bankacılık endeksidir.
- BIST 100 Endeksi: Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 100 hisse senedinden oluşmaktadır. Pay piyasası adı verilen piyasanın temel endeksidir.
- BIST 50 Endeksi: Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en yüksek olan 50 şirketin hisse senedinin ölçülmesi ile oluşmuş endeks türüdür.
- BIST 30 Endeksi: Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en yüksek olan 30 şirketin hisse senedinin ölçülmesi ile oluşmuş endeks türüdür.
- BIST Bankacılık Endeksi: Ulusal saha içerisinde işlem görmekte olan bankalar arasında seçilmiş olan on hisse senedinden oluşmaktadır.
Dünyanın En Önemli Borsa Endeksleri Nelerdir?
Dünya piyasası üzerinde işlem gören borsalarda hacmi yüksek olan borsa endeksleri ise;
- Dow Jones 30 Endeksi: Diğer adı doğu Johns sanayi endeksi olarak bilinir. Hem New York borsası hem de NASDAQ borsalarında işlem görmekte olan bu endeks piyasa değeri en yüksek olan 30 şirketin hisse senetlerinin ortalaması ile oluşan endeks türüdür.
- DAX 30 Endeksi: Frankfurt’a ait olan borsada işlem gören ve Almanya içerisinde piyasa değeri en yüksek olan 30 şirketin performans ölçümünü gerçekleştiren endekstir.
- FTSE 100 Endeksi: İngiltere Londra borsasında en yüksek piyasa değerine sahip 100 İngiliz şirketin hisse senetlerinden oluşan endekstir.
Borsa Endekslerini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Borsa endekslerini içsel ve dışsal olmak üzere iki tür faktör etkilemektedir. Türkiye ekonomisinin de önemli faktörlerinden biri olan borsa endeksi bir ülkenin ekonomisini belirlemektedir.
İçsel faktörler: Bir ülkenin sahip olduğu ekonomi anlamındaki veriler işsizlik durumunu ifade eden rakamlar Türkiye’nin faiz oranları ülkenin jeopolitik konumu ve ülkede oluşan veya oluşabilecek riskleri ifade eden faktörler içsel faktörlerdir.
Dışsal faktörler: Küresel dünya üzerinde oluşan ve oluşabilecek veriler ülkelerin birbiriyle olan ekonomik ve ticari ilişkileri ile oluşmaktadır.
Borsa İstanbul’da Var Olan Endeksler Hangileridir?
Borsa İstanbul endekslerinden bahsedecek olursak;
- BIST 100 Endeksi
- BIST 50 Endeksi
- BIST 30 Endeksi
- BIST 100 – 30 Endeksi
- BIST Kurumsal Yönetim Endeksi
- BIST Tüm Endeksi
- BIST Yıldız Endeksi
- BIST Ana Endeksi
Borsa İstanbul endekslerinden bazılarıdır.
