Şirket kasasına sermayeyi artıracak finansman kaynağı kimi zaman bedelli sermaye artırımı ile sağlanmaktadır. Bu durum şirketler için bir fırsattır.
Bedelli Sermaye Artırımı Ne Demek?
Bir şirketi, ana sermayesine eşit olan hisse senetlerinin bedellerinin ödenmesi durumunda kurul kararının ardından yeni hisse senedi çıkarabilir. Bu yeni senetler ile şirket sermayesinin artırılmasına bedelli sermaye artımı adı verilmektedir. Bedelli sermaye artımını uygulayan şirket hem kendi hem de hisse senedi değerlerini artırmış olur. İşlemlerden kazanılan para, şirketin kasasına girmektedir. Bu işlemin ardından hisse ortaklarının payları da değişmektedir.
Şirketin kasasına sermaye girmesini sağlayan bedelli sermaye artımı kimi zaman zorunlu kimi zaman ise isteğe bağlı olarak gerçekleştirilmektedir.
Rüçhan Hakkı Nedir?
Firma eğer bedelli sermaye artırımına gider ise firmanın ortakları kendi paylarına düşen oranla bağlantılı olarak yeni hisse senedi satın alabilmekte ve buna rüçhan hakkı denilmektedir. İşlemlerin sonucunda hisse oranları değişeceğinden bu durum bazı ortakların işine gelmemekte ve paylarını korumak istemektedirler. Rüçhan hakkını kullanmak istemeyen hisse senedi sahiplerinin hakları borsada satılabilir. Fakat bu işlem hisse oranlarının azalmasına yol açabilir. Hissedarlara sağlanan rüçhan hakkı en az 15 en çok ise 60 gün içinde kullanılabilmektedir.
Rüçhan hakkı anonim şirketler için de geçerlidir ancak kısıtlama koşulları farklılık gösterebilmektedir. Eğer anonim şirketle olan ortaklık sözleşmesine eklemeler yapıldıysa bedelli sermaye artırımı sırasında hissedarlar kısıtlanabilir. Bu sayede hisse senedinin değeri daha yüksek primlere çıkar.
Bedelli Sermaye Artırımı Hisseyi Nasıl Etkiler?
Bedelli sermaye artırımı süreci, hisse senetlerinin değeri üzerinde dolaylı olarak etki yaratmaktadır. İşlemin ardından piyasaya yeni hisse senetleri sürüldüğünden yatırımcılar bu durumu farklı yorumlayabilmektedir. Yatırımcılar bu işlemden şirketin maddi olarak zorluk yaşadığını ve risk altında olduğunu düşünebilmektedir. Bu durum, şirket hisselerine olan talebin azalmasına yol açacaktır.
Yukarıda bahsedilen düşüş yalnızca ilk aşamada geçerlidir. Panik davranışının ardından uzun vadede olumlu geri dönüşler görülür. Uzun vadede şirketin hisse senetlerinin değerinde artış yaşanır.
Bedelli sermaye artırımının özellikleri aşağıdaki gibidir:
- Şirket için ek bir finansman kaynağıdır.
- Şirketin faaliyet hacmini genişletmektedir.
- İşlem sonucunda değeri artan şirket, sermaye problemi ile karşı karşıya kalabilir.
- Mevcut ortakların rüçhan haklarında kısıtlama olabilir.
- Yeni yatırımcılar rüçhan hakkından yararlanabilir.
Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir? Neden Yapılır?
Bedelli sermaye artırımı ile bedelsiz sermaye arasındaki fark, şirketlerin finansal kaynak sağlayamamalarıdır. Bedelsiz sermaye artırımında hisse senetleri ortaklar arasında herhangi bir bedel olmaksızın dağıtılmaktadır. İşlem sonucunda herhangi bir satış olmadığından şirketin kasasına nakit girmez ya da hisse senetleri değerlenmez.
Bedelsiz sermaye artırımı aşağıdaki nedenlerden dolayı yapılmaktadır:
- Şirketler enflasyon sonrasında azalan sermayeleri günceller.
- Duran varlıkların satışından yapılan sermaye artırımı vergi avantajı doğurur.
- Bedelsiz sermaye artırımı işlemi, yer değiştirmeye olanak sağlar. Şirket kaynaklarını ve sermayesini artırmaktan çok var olanı günceller.
