Ticari işlemler gerçekleştirildiği sırada en sık karşımıza çıkan ödeme yöntemleri arasında çek ve senetleri görürüz. Ticari işlemlerde taksitle alım veya vadeli ödeme olarak görülen çek ve senetleri günü geldiği zaman karşılıksız çıkma ihtimalleri çok yüksektir. Bu yüzden çek ve senetle ödeme alımı yapmak riskli bir harekettir diyebiliriz. Çekler ve senetler vadesi geldiği tarihte ödenmezse karşılıksız set veya karşılıksız senet olarak geçer ve ödeme yapılmamasının cezası vardır.
Çekler Ödenmezse Ne Olur?
Çekin vadesi geldiği tarihte ödenmemesi durumunda kişiye verilen en büyük cezalardan birisi çekin “karşılıksız” damgası yemesi ve çekin ödemesi yapılana kadar bu kişinin çek düzenlemesi yapamamasıdır. Eğer çeki alan kişi vadesi geldiği halde ödenmeyi alamaması durumunda 6 ay içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığı’na duyuruda bulunursa çeki düzenleyen kişiye çek düzenleme yasağı getirilir.
Kişiye çek düzenlemesi getirildikten sonra kişi elinde bulunan bütün çekleri bankaya geri iade etmek zorundadır. Çek yasağı kalkmadan kişi tekrar çek düzenlerse bu sefer kişiye hapis cezası verilebilir. Verilen hapis cezası en az 1 en fazla 3 senedir.
Karşılıksız Çeklere Verilen Ceza Ne Kadar?
Kişiler karşılığı bulunmayan çek ile mal alımı yapabilir. Bu tür durumlarda kişiye verilen ceza kesilen çek miktarı ile ilgilidir. Kişi birden fazla karşılıksız çek kesmişse beş yıl hapis cezası vardır ve bu cezanın çekimi sırasından tahliye ve denetimi serbestlik gibi haklardan yararlandırılmaz. Ceza neyse aynısı çekilir ve bu karaların temyizi ile istinafı olmaz.
Son dönemde yapılan çalışmalar ile karşılıksız çek kesme suç olarak tanımlanmıştır ve bankalar nezdinde çek hesabı açtırmak isteyen vatandaşlar başvuru sırasında sabıka kaydı da vermek zorundadır. Tüzel kişilerde ise şirketin yetkilileri için bir çek düzenleme yasağı bulunuyorsa yine çek defteri alamayacaklar.
Ödenmeyen Senedin Cezası Ne Olur?
Ödemekten imtina edilen senetlerin faal olarak bulunan bir cezası bulunmamaktadır. Yani ne hapis cezası uygulanır ne de para cezası. Senet borçlara karşılık atılan imzalarla düzenlenen belgelerdir ve borcun ödenmediği durumlarında icra takibi başlatılır. Başlatılan takip ile kişi hâlâ ödemekten kaçınıyorsa bu kişinin öncelikle maaşına, maaşı bulunmadığı takdirde banka hesaplarına ve evine haciz konulabilir. İcra takibinin başlatılmasının ardından kişi borcu ödeyeceğini taahhütte bulunarak haciz işlemlerini durdurabilir.
